Historia

Najwcześniejsze wzmianki o początkach szkoły pochodzą z roku 1872, kiedy to powstał pomysł utworzenia szkoły zawodowej dla młodych robotników. W 1873 r. Zarząd Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej, z inicjatywy znanego warszawskiego bankiera i działacza społecznego Leopolda Kronenberga, utworzył (przy działających już od prawie 30 lat warsztatach mechanicznych kolei) Warsztat Instruktorski. Kształcił on początkowo 90 praktykantów w wieku 18-25 lat na maszynistów, mechaników i majstrów warsztatowych.

W sierpniu 1875 r. rosyjski minister komunikacji ustawowo powołał do życia Szkołę Techniczną Warszawsko-Wiedeńskiej Kolei Żelaznej. Uczniami szkoły mogli być tylko poddani rosyjscy. Kandydaci do szkoły musieli wykazywać się znajomością głównych zasad religijnych oraz posiadać umiejętność czytania i pisania w językach polskim i rosyjskim, znać cztery działania arytmetyczne, a także orientować się w zakresie obowiązujących miar i wag. Uczniowie uzyskiwali prawa pracowników kolei, mieli zapewnione bezpłatne podręczniki, opiekę lekarską. Uczono arytmetyki, rysunków, religii, języków: polskiego i intensywnie rosyjskiego, potrzebnego do podjęcia pracy.

 Budynek szkoły przy ul. Chmielnej 88 

Szkoła, umieszczona w nieistniejącym dziś budynku przy ul. Chmielnej 88 posiadała jeszcze charakter rzemieślniczy, ale w miarę rozwoju uzyskała poziom właściwej średniej szkoły technicznej, poziom bodajże najwyższy w porównaniu z innymi uczelniami tego typu w ówczesnej Rosji.

W czerwcu 1908 r. na skutek decyzji władz rosyjskich Szkoła Techniczna Warszawsko-Wiedeńskiej Kolei Żelaznej uległa rozwiązaniu. Nie była to jednak przerwa w dziejach szkoły, a jedynie spowodowała dość istotną zmianę w jej charakterze. Rada Zarządzająca Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej otworzyła bowiem Średnią Szkołę Ogólnokształcącą, 6-klasową z dodatkową klasą siódmą, z polskim językiem wykładowym. Była to de facto szkoła ogólnokształcąca, z dużym naciskiem na przedmioty matematyczno-fizyczne i z elementami nauki zawodu kolejarza. Prowadzono zawodowe zajęcia praktyczne w warsztatach. W takiej formie szkoła działała w latach 1908-1914.

Po wybuchu pierwszej wojny światowej w końcu sierpnia 1914 r. w obliczu ofensywy niemieckiej i zagrożenia Warszawy władze rosyjskie nakazały ewakuację szkoły do Wilna. Tylko jednak personel rosyjski zastosował się do tego zarządzenia. Dalszy bieg działań na froncie spowodował wstrzymanie ewakuacji szkoły i zajęcia w Warszawie trwały dalej mimo huku dział niemieckich. Perturbacje związane z ewakuacją placówki spowodowały, że nowy rok szkolny rozpoczęto dopiero w listopadzie 1915 r. w Moskwie, gdzie ostatecznie znaleziono lokum. Moskwa była siedzibą szkoły w latach 1915-1918. W ostatnim roku, po rewolucji 1917 r., możliwe było wprowadzenie języka polskiego.

Nowy budynek szkoły przy ul. Szczęśliwickiej 56

W okresie międzywojennym o prawo nauki w Państwowej Średniej Szkole Technicznej Kolejowej ubiegało się 3-4. krotnie więcej kandydatów niż wynosił limit miejsc. Pierwszeństwo przy przyjęciu przysługiwało synom pracowników kolejowych. Zawód kolejarza cieszył się dużym szacunkiem i uznaniem w społeczeństwie, co powodowało duży napływ chętnych do nauki. Nauka na każdym wydziale (mechaniczno-elektryczny, drogowo-budowlany i eksploatacyjny) trwała cztery lata. Uczniowie odbywali corocznie podczas wakacji praktyki zawodowe na kolei.

W latach 1924-25 przebudowano i rozbudowano budynek szkoły przy ul. Chmielnej 88/90, aby pomieścić 1.000 uczniów.

We wrześniu 1939 r. budynki szkolne, trafione bombami, uległy zniszczeniu w ok. 2/3. Zajęcia wznowiono 1 kwietnia 1940 r. dzięki pracy nauczycieli oraz wychowanków przy usuwaniu gruzów, naprawach i adaptacji pomieszczeń szkolnych.

W styczniu 1941 r. szkoła została podzielona na dwie odrębne jednostki organizacyjne. Przy ul. Chmielnej działała Państwowa Szkoła Techniczno-Mechaniczna, przy ul. Koszykowej 55 Państwowa Szkoła Budownictwa Lądowego i Wodnego. Realizowano tajne nauczanie. W warsztatach szkolnych przy ul. Chmielnej produkowano broń dla partyzantki m.in. zamki do pistoletów maszynowych sten. Mimo ponawianych rewizji hitlerowcy nie natrafili na ślad tej konspiracyjnej działalności.

Po II wojnie światowej szkoła rozpoczęła zajęcia już 15 marca 1945 r. jako pierwsza w lewobrzeżnej Warszawie. Było to możliwe dzięki pracy nowego dyrektora Aleksandra Uzarowicza i nauczycieli, którzy w krótkim czasie przygotowali sale szkolne w zniszczonym budynku. Dobudowano również prowizoryczny barak na podwórzu.

Mijały kolejne lata, szkoła wielokrotnie zmieniała nazwę, programy nauczania i specjalności kształcenia.

Tablica z płaskorzeźbą inż. Stanisława Wysockiego

7 września 1953 r. Technikum Kolejowe Ministerstwa Komunikacji rozpoczęło zajęcia w nowym budynku przy ul. Szczęśliwickiej 56 (IV piętra, kubatura 77 000 m³) zaprojektowanym przez architekta inż. Jana Golińskiego, w 1955 r. zostały oddane sale gimnastyczne, w 1960 r. aula. Dwa lata później otwarto użytku internat dla 500 uczniów.

Od 1 września 1978 r. technikum stało się częścią składową Zespołu Szkół Zawodowych Dyrekcji Generalnej PKP, od 1994 r. Zespołu Szkół Kolejowych.

W latach 1959-1990 nosiło imię inż. Jana Rabanowskiego, wieloletniego ministra resortu komunikacji.

W 1998 r. Technikum Kolejowe otrzymało innego patrona - znalazło się w Zespole Szkół Kolejowych im. inż. Stanisława Wysockiego - projektanta i naczelnego inżyniera budowy Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. Podczas uroczystego nadania imienia odsłonięto w budynku szkolnym na I p. tablicę z płaskorzeźbą inż. Stanisława Wysockiego, autorstwa Eugeniusza Kozaka.

W 2001 r. Zespół Szkół Kolejowych im. inż. Stanisława Wysockiego zmienił nazwę na Zespół Szkół im. inż. Stanisława Wysockiego d. „Kolejówka”.

Z dniem 1 września 2002 r. przekształcono Technikum Kolejowe w obecne Technikum nr 7.

 

Opracowała Maria Pilich